Επιχείρηση Achse

Ήταν η κωδική ονομασία του γερμανικού σχεδίου της αφόπλισης των ιταλικών ενόπλων δυνάμεων δια της βίας, μετά την αναμενόμενη ανακωχή ανάμεσα στην Ιταλία και τους Συμμάχους το 1943. Πολλές γερμανικές μεραρχίες είχαν ήδη εισέλθει στην Ιταλία μετά την πτώση του Μπενίτο Μουσολίνι τον Ιούλιο του 1943, όταν η Ιταλία ήταν ακόμη επίσημα σύμμαχος της Γερμανίας κι αυτό παρά τις διαμαρτυρίες της ιταλικής κυβέρνησης. Όταν η ανακωχή ανακοινώθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, οι γερμανικές δυνάμεις κινήθηκαν γρήγορα για να καταλάβουν τις ιταλικές ζώνες κατοχής στα Βαλκάνια και τη νότια Γαλλία και να αφοπλίσουν τις Ιταλικές δυνάμεις στην Ιταλία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ιταλικά στρατεύματα αντιστάθηκαν στους Γερμανούς, όπως στο ελληνικό νησί της Κεφαλλονιάς, όπου πάνω από 4.500 Ιταλοί στρατιώτες της Μεραρχίας Acqui εκτελέστηκαν μετά την παράδοση. Σε άλλες περιπτώσεις, μεμονωμένοι στρατιώτες ή ολόκληρες μονάδες - όπως η 24η Μεραρχία Pinerolo στη Θεσσαλία - εντάχθηκαν στα τοπικά κινήματα αντίστασης εναντίον των Γερμανών. Μόνο στη Σαρδηνία, Κορσική, Καλαβρία και στο νότιο τμήμα της Απουλίας τα ιταλικά στρατεύματα κατάφεραν να αντέξουν μέχρι την άφιξη των συμμαχικών δυνάμεων
Σύμφωνα με υπολογισμούς των Γερμανών, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αφοπλίστηκαν περίπου ένα εκατομμύριο Ιταλοί, οι μισοί μέσα στην ίδια την Ιταλία και περίπου 1/4 από αυτούς στην Ελλάδα. Ο αφοπλισμός αυτός είχε ως αποτέλεσμα την κατάσχεση μεγάλου αριθμού όπλων και εξοπλισμού. Μόνο 200.000 Ιταλοί στρατιώτες συνέχισαν τον πόλεμο με το μέρος των Γερμανών για το υπόλοιπο του πολέμου. Από αυτούς οι μισοί γιατί ήταν υποστηρικτές του φασισμού και οι άλλοι μισοί για να ξεφύγουν από τα γερμανικά στρατόπεδα εργασίας

Αρθρογραφία